Blog – Neushoorns in Kenia – Almost gone

Via een ‘dust road’ rijden we dwars over het platteland van Kenia naar Ol Pejeta Conservancy. Wolken stof stuiven naar binnen bij het passeren van een tegenligger. Als je inademt proef je het oranje stof en kraken de zandkorrels lekker tussen je tanden. De weg zit vol met oneffenheden en onze chauffeur probeert de gaten ten grote van een hippo plunch pool zo goed mogelijk te ontwijken. Ondanks zijn kuilen-uitwijk-actie lijkt het alsof we heftige turbulentie hebben en ook hier zorgt onze gordel ervoor dat we niet van ons stoeltje stuiteren.

Zodra we het park inrijden zien we in de verte al dat er een olifant vergezeld door een kudde zebra’s, zijn grote dorst aan het lessen is bij de waterhole, in de koelte van de ochtend. Nog verder komen drie neushoorns aangeslenterd over de vlakte. Vanuit het struikgewas komt nog een andere neushoorn vergezeld door een baby neushoorn, ook voor een drinkontbijt. Mama komt trots haar kleine schatje showen. Bij de waterhole begroeten de 4 neushoorns elkaar. Het kleintje is nog wat verlegen en houdt zich schuil achter de dikke billen van mama neushoorn.

We kunnen zo goed het verschil zien tussen de 3 witte neushoorns en de zwarte neushoorn met jong. De witte neushoorns met hun brede of wijde lip om het gras te grazen en de zwarte neushoorn met een punt lip om de blaadjes of twijgjes van de struiken te stropen.

Voor ons ziet het er magisch uit ”Als zwart en wit elkaar ontmoeten, terwijl ze allemaal even grijs zijn!” In een ver verleden was er een Babylonische spraakverwarring tussen de Engelsen en de Afrikaanse boeren. De ‘wijd lip’ neushoorn werd zo fonetisch vertaald naar ‘white lip’ door iemand die toch behoorlijk kleurenblind was of nog nooit een neushoorn in het echt gezien heeft. Zo werd niet veel later de ‘white rhino’ een feit en hebben ze de ander soort voor het gemak en lekker origineel dus ‘black rhino’ genoemd.

We spotten meerdere neushoorns. Naast het uiterlijk hebben ze ook een totaal ander karakter. De schuwere zwarte neushoorns zijn behoorlijke opgefokte standjes. Tegen de windrichting in kun je voorzichtig dichterbij komen met de jeep, aangezien ze zo bijziend zijn en nog geen boom van een mens kunnen onderscheiden op zichtvermogen. Een jampotglazen brilletje zou ze niet misstaan. Daarentegen is hun reukvermogen uitzonderlijk goed en zodra de wind ook maar ietsje van onze geur opvangt gaan de neusgaten wijd open. De kippige dikhuiden schieten er dan met een drafje van zo’n 50 km per uur weer vandoor diep het struikgewas in. De witte neushoorn is niet zo’n driftkikker als zijn 1000 kg lichtere kleine zwarte broertje. Met zijn 2500 kg graast hij rustig in de rondte, zolang je maar op gepaste afstand blijft.

Helaas blijft de vraag naar neushoorns hoorns in Azië hoog en zijn de neushoorns zwaar bedreigd. In feite is een neushoornhoorn van dezelfde stoffen combinatie als onze nagels. Alleen probeert de zwarte markt deze informatie krampachtig te over stemmen. Er wordt namelijk grof geld betaald voor een zogenaamd geneeskrachtig middeltje, dat van de keratine wordt gemaakt. Ook blijft heel veel zwart geld verdienen voor arme Afrikaners toch een kans om brood op de plank te krijgen voor hun familie.

Bizar hoe zwaarbewaakt dit park is. Het lijkt af en toe wel een legerbasis. Hier en daar zie je tussen de bosjes de goed gecamoufleerde rangerkampen. Dag en nacht lopen de goed getrainde rangers patrouilles met automatische wapens. We zien wachttorens tussen de omheining van 10.000 volt en drones die vanuit de lucht de grote uitgestrekte vlakte in de gaten houden.De omheining gaat inmiddels zijn oorspronkelijke doel voorbij en is niet meer bedoelt om de beesten binnen te houden, maar vooral de foute gasten erbuiten. De heftig bewaakte Amerikaanse ambassade in Islamabad is er niks bij.

Vroeger werden de stropers gevangen genomen, maar de borgsom werd steeds betaald door Aziatische creditcards. Hoe hoog de prijs ook was. Inmiddels is de gevangenisstraf levenslang voor stropen van een neushoorn. Ook hebben de stropers zwaar geschut als AK-47 bij zich en mag je als ranger met gevaar voor eigen leven iedere stroper aan flarden schieten zonder pardon. Wat tot verdrietige situaties leidt voor neushoorn en mens.

Met een steen in onze maag brengen we een bezoek aan het neushoorn kerkhof waar 18 ongelukkig soortgenoten de pech hadden dat ze de verkeerde hebzuchtige personen tegenkwamen. Moet je nagaan zelfs met zoveel toegewijde bewaking is het bijna niet te doen om zo’n grote vlakte met wilde dieren goed te kunnen bewaken.

In 2009 kreeg Ol Pejeta Conservancy de met uitsterven bedreigde uitdaging van de eeuw: de laatste 3 noordelijke witte neushoorns een veilig thuis te bieden en een poging te doen om het soort in stand te houden. De neushoorns hebben 24/7 gewapende privé bewaking en hun hoorns worden steeds getopt om ze onaantrekkelijk te maken voor de stropers.

De witte neushoorns zijn onder te verdelen in 2 sub soorten: de noordelijke en de zuidelijke neushoorn. Sudan was het laatste mannetje van de noordelijke neushoorn soort. Er werd een heel medisch IVF team op Sudan en zijn 2 vrouwtjes Fatu en Najin los gelaten, maar het bleek tevergeefs. Er werd zelfs een fundraising campagne gestart samen met Tinder (dating app) om geld in te zamelen voor vruchtbaarheidsonderzoek en kreeg Sudan als uitzondering een profiel op Tinder … en popte hij zo nu en dan op als match om mensen op een grappige manier bewust te laten worden dat uitsterven van de noordelijke witte neushoorn op de loer lag. Dit was de statusupdate bij zijn profiel:

Annemiek van Gijn mocht hem met haar gezin afgelopen zomer een bezoek brengen. Zeer confronterend om je kinderen van zo dichtbij een vrijwel uitgestorven diersoort te kunnen laten zien. Fatu kwam bij ons in het gras liggen voor haar eigen ‘moment of fame’. Met een populatie van deze drie dieren is het uitsterven onontkoombaar. En dat alles door de hebzucht en onwetendheid van de mensensoort. Sudan ligt een eindje verder op lekker op te chillen in de schaduw.

Hij misschien wel de meest verwende neushoorn van deze planeet. Naast 24/7 privé bewaking, geniet Sudan iedere dag een massage en krijgt hij vooral heerlijke gezonde maaltijden. Hij heeft inmiddels een hoogbejaarde leeftijd van 44 en meerdere gezondheidskwaaltjes.
Helaas kregen wij in maart 2018 het droevige nieuws dat hij zonder voor nageslacht te hebben kunnen zorgen naar een andere horizon op de savanne was vertrokken.

De andere beroemde zware jonge, die Ol Pejeta Conservancy rijk is, is Baraka. Een zwarte tamme en blinde neushoorn. Hij verloor het zicht van zijn ene oog door staar en zijn andere oog door een dom ongelukje. De rangers ontfermde zich over hem en blijkbaar had Baraka ook door dat ze het goede met hem voor hadden en gedraagt hij zich meer als opgevoed schoothondje dan als een opgefokt standje. Baraka is tam luistert naar zijn naam (wat betekent: in het bezit zijn van een spirituele kracht), laat zich graag kroelen en zich lekker in de watten leggen met vers groenvoer. Hij is favoriet bij de rangers en nu de publieklieveling van grote groepen school kinderen.

Wooowwwwww, op 10 centimeter afstand van een neushoorn…. Zo dichtbij een neushoorn hebben wij nog nooit gestaan…. en je voelt zijn adem over jouw gezicht glijden …. Euh ….ik kan de weerspiegeling van mijzelf in zijn blinde oog zien. Nou dan slaat je hart toch een paar slagen over kan ik je vertellen. Wij gaan samen met Baraka picknicken en serveren hem zijn lunch. Hij plukt het verse gras behendig met zijn puntige boevenlip uit onze handen. Zijn lippen voelen zijdenzacht … hij zou de ultieme marketeer kunnen zijn voor een Labello reclame campagne. Nadat hij al het gras met veel gesmak heeft fijngemalen laat hij zich lekker kroelen op zijn neus, bovenlip en achter zijn oor.

We zien deze dag nog een hoop andere safari dieren, maar vandaag stalen de neushoorns toch wel de show!

Deze ervaring deed onze wildlifespotter Kieke op in Ol Pejeta Conservancy.
Zelf een bezoek brengen aan Ol Pejeta Conservancy? Dat kun je doen als extensie op één van deze reizen:
Kenia: Droomsafari ‘Walking with the Maasai’, 
Kenia: Conservation Safari
Kenia: Elephants and Luxury.

Wil jij zelf op safari en neushoorns spotten op de savanne? All for Nature Travel biedt echter nog vele andere neushoornreizen aan:
Zuid-Afrika: Hands-on bij Rhino Conservation
India: Big 5 Safari